پژوهش موجود با لحاظ نمودن قدمت سیاسی شدن نشانگرهای فرهنگی و هویتی در مناطق کردنشین و تبلور آن به مطالبات قومی با درونمایهی ملی گرایانه، به بررسی گونهها و زمینه های تکوین ناسیونالیسم قومی در مناطق کُردنشین میپردازد. بر اساس نتایج بدست آمده از بررسی دیدگاهها و مرور منابع تجربی چارچوب مفهومی تنظیم و در قالب آن فرضیههای اصلی مطرح شده است. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه و در مورد 1603 نفر نمونه از کُردهای ساکن در استانهای کُردنشین(کُردستان،آذربایجان غربی،کرمانشاه،و ایلام) صورت گر فته است. نتایج توصیفی نشان از وجود ناسیونالیسم قومی در گونههای برابری طلب، خودمختار و تجزیه طلب در مناطق کردنشین دارد. به لحاظ جغرافیایی، بالاترین و پایینترین میزان ناسیونالیسم قومی به ترتیب مربوط به استان آذربایجان غربی و ایلام بوده است.بر مبنای نتایج تبیینی، متغیرهای سطح توسعه مناطق کردنشین، میزان ارتباطات درون قومی و بین قومی، میزان استفاده از رسانهها (داخلی/قومی)، همبستگی قومی، میزان الگوپذیری از نخبگان قومی، میزان احساس محرومیت و تبعیض رابطه مثبت و معناداری با ناسیونالیسم قومی در مناطق کردنشین داشته و در مجموع 67 درصد تغییرات ناسیونالیسم قومی کُردها را تبیین نمودهاند. تعدیل نقاط افتراق، تضاد و تعارض در حوزه های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی در مناطق کردنشین در جهت مدیریت مسالمت آمیزمنازعات قومی ضروری به نظر می رسد