تحقیق حاضر، مطالعهای تطبیقی میان مقام نهاوند و آواز بیات اصفهان است. در این تحقیق، که با استناد به منابع کتابخانه-ای و با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، نخست، ویژگی-های جغرافیایی، تاریخی و فرهنگیِ منطقهی کردستان و نیز ساختار موسیقیِ این منطقه، تشریح میشود. سپس، دو نمونهی صوتی در مقام نهاوند بهنحوی فرمال و مُدال، تحلیل میشوند. از سویی دیگر، در بررسی آواز اصفهان، نخست، شرحی مختصر دربارهی مهمترین اصطلاحات تخصصی موسیقی دستگاهیِ ایران ارائه میشود و پس از آن، ساختار آواز بیات اصفهان در سه نوع ردیف مختلف، یعنی ردیف سازی (میرزاعبدالله)، ردیف آوازی (عبدالله دوامی) و ردیف مجلسی (ابوالحسن صبا) تحلیل میشود. علاوه بر این، تحلیلی فرمال و مُدال از دو قطعهی آوازی در آواز بیات اصفهان ارائه میشود تا وجوه اشتراک و اختلافش با مقام نهاوند، بهلحاظ نحوهی حرکت ملودی، نتهای آغاز و پایان، نحوهی بسط و گسترش عبارت، و نیز نحوهی قرارگیریِ هر عبارت در قالب جمله و بخش، مشخّص شوند