چکیده : | در این پژوهش به بررسی محدودیت هسته-انتها بر هسته-انتها در کردی اردلانی میپردازیم. بر اساس این محدودیت، اگر یک گروه هسته-ابتدا به عنوان متمم ِهستهی یک گروه هسته-انتها انتخاب شود و هر دوی این هستهها عضو فرافکن گسترده یکسانی باشند، ساخت حاصل غیردستوری خواهد بود. بدین ترتیب ساختار [αP [βP β ϒP] α] غیردستوری است. محدودیت نامبرده دو جنبهی ساختاری و خطی دارد، بنابرین روش خطیسازی ساختار، نباید ترتیب ناقض محدودیت هسته-انتها بر هسته-انتها را تولید کند. در پژوهش حاضر به صورت کلی اصل تناظر خطی برای خطیسازی مدنظر قرار گرفته است. در کردی اردلانی، جایگاه مفعول سرنخهایی از تاثیر محدودیت هسته-انتها بر هسته-انتها را نشان میدهد . در مواردی که مفعول گروه متممنماست در چینش خطی بعد از گروه فعلی قرار میگیرد و در مواردی که مفعول گروه اسمی است قبل از گروه فعلی قرار میگیرد. با استدلالهایی نظری و به کمک شواهد دادهای مشخص میشود که در کردی اردلانی مفعول به جایگاهی بالاتر در حاشیه چپ جمله در چارچوب نظریه روگرفت حرکت میکند و اینکه گروه متممنما بعد از گروه فعلی قرار میگیرد بخاطر تاثیری است که محدودیت هسته-انتها بر هسته-انتها به عنوان یک صافی در رابط نحو-نمود آوایی اعمال میکند. در ساخت فعل سبک شاهد نقض ظاهری محدودیت هسته-انتها بر هسته-انتها در برخی موارد معدود هستیم. در این موارد متممِ جزء پیشفعل در چینش خطی، بعد از جزء پیشفعل و قبل از فعل کمکی قرار میگیرد که ظاهراً نقض این محدودیت است. با بررسی دقیقتر مشخص میشود که مقوله جزء پیشفعل در چنین ساختی به سادگی قابل تعیین نیست، از این رو میتوان گفت این عناصر ازعضو فرافکن گسترده +V نیستند و در نتیجه نقض محدودیت رخ نمیدهد. با در نظر گرفتن تکواژ æ در گروه اسمی به عنوان هسته معرفگی و با حضور یکی از هستههای عدد، صفت اشاره و یا کمیتنما در گروه اسمی با نقض این محدودیت مواجه خواهیم بود. در این مورد هسته معرفگی در جایگاهی بالاتر از هستههای مذکور فرض شده است و تکواژ æ حاصل مطابقه مشخصهای از هسته معرفگی است که از طریق صفت اشاره بر روی اسم تجلی آوایی مییابد. بدین ترتیب محدودیت مذکور نقض نمیشود. از دیگر نتایج این پژوهش معرفی ساختار سلسلهمراتبی برای کردی اردلانی، پیشنهاد روشی برای خطیسازی ساختار و نشان دادن حرکت فعل اصلی به هسته زمان است
The current study attempts to investigate hierarchical structure of Ardalani Kurdish, according to Final-Over-Final Constraint (FOFC) which has been claimed to be a syntactic universal (Sheehan et. Al, 2017). FOFC does not licence a construction in which a head-initial phrase is immediately c-selected by a head in a head-final phrase (*[αP [βP β ϒP] α]). Thus, the linearization theory must exclude such a word order. In current study, generally, Linear Correspondence Axiom (LCA) is the theory, according to which hierarchical structure is mapped to linear order. Object position in Ardaladi Kurdish, proves to be one of the FOFC effects in Kurdish. When the object is a DP it precedes the verb in the word order, while when it is a CP it follows it. According to some theoretical backgroung and data evidence support, it has been concluded that object moves up in the structure to the left periphery of the sentence. This movement happens according to Copy Theory (Chomsky, 1993). When the object is a DP the copy in the left periphery and when it is a CP the low copy is licenced to be linearized by FOFC, otherwise FOFC violation order is produced. In Light Verb Constructions (LVCs) some preverb parts precede their complement which precedes the light verb. This is a FOFC violating order, at least apparently. Probing this constructions, we found out that the category of this preverb parts can not be determined easily. Hence, they are called category-less and do not belong to +V extended projection and consequently FOFC is not violated. Furthermore, considering %% as determiner in Kurdish DP, on one hand it appears at the end of the phrase and on the other hand NumP, DemP and QP are head-initial, so FOFC is violated. Following Sheehan et.al (2017:170) we consider that morpheme as agreement of some φ-feature of D head on N head. So, as D is a head in a position high in the construction, FOFC is not violated. Besides this, hierarchical structure of the sentence in Kurdish has been presented, a theory to linearize the structure and verb head-movement to Tense head has been argued |