نهضت جنگل، که به رهبری میرزا کوچکخان جنگلی، علیه استبداد و استعمار تشکیل شده بود، نه تنها ازافراد بومی و محلی گیلی و مازنی شامل میشد، بلکه افرادی از قومیتها و دستجات مبارز دیگر را در درون جای داده بود. جنگلیها منحصر به گیلان و مازندران یعنی، رشتی، انزلیچی، تالشی و مردمان شمال ایران نبودند، بلکه از ترکان، کردها، لرها و حتی افرادی تاثیرگذار از ملل دیگر، همگی در کنار میرزا و مبارزه حضور داشتند. تفاوتهای فرهنگی و قومیتی یاران جنگلی که بعضا با لجاجتها و خودخواهیها و سیاستهای بیگانه همراه بود، موجب عدم همبستگی نهضت جنگل گردید و جنگلیها به جای جنگیدن عیله استبداد و استعمار، به انشقاق، گسستگی و متعاقب آن به انشعاب، نفاق و خیانت و رویارویی با یکدیگر در افتادند. از عمدهترین قومیتهایی که از ابتدا میرزا را یاری دادند، کردها بودند. ولی با تحولاتی که در سیاست بین الملل از پس جنگ جهانی اول پدید آمد، در اهداف یاران کرد نهضت جنگل نیز تغییراتی حاصل شد. یعنی حامیان انقلاب سرخ و جمهوری شورایی با میرزا کوچکخان به تدریج دوری پیدا کردند. از این رو زمانی که خالو قربان و کردهای همراه وی، نهضت جنگل و شخص میرزا را رو به تردید و ضعف دیدند با وعدههایی از طرف دولت، به آنها گرویدند. و در همسویی با بیگانگان با اعزام نماینده به مقر فرماندهی نیروهای دولتی، آمادگی همکاری با حکومت مرکزی را علیه میرزا اعلام کردند. کردها از این برهه تاثیراتی را در ضعیفتر شدن نهضت جنگل تا فروپاشی کامل آن بر جای گذاشتند. این پژوهش برآن است که علل و روند این همبستگی و گسستگی را بررسی نماید.واژگان کلیدی: نهضت جنگل، میرزا کوچکخان، خالو قربان، جمهوری شورایی ایران، حکومت مرکزی