بررسی پراکنش زمینشیمیایی عناصر بالقوه سمناک ناشی از کانهزایی طبیعی و معدنکاری در خاک و گیاهان محدوده معدن داشکسن [پایاننامه کارشناسیارشد] (1391) / امجدیان ، کیوان، نویسنده
در این پژوهش غلظت و توزیع عناصر بالقوه سمناک در خاک و گیاهان محدوده معدن داشکسن تعیین شد. معدن داشکسن در غرب ایران و 42 کیلومتری شمال شرق شهرستان قروه در استان کردستان قرار دارد، که بخشی از کمربند دگرگونی - ماگمایی سنندج - سیرجان شمالی است. تجزیه شیمیایی و محاسبه شاخص-های رایج در ارزیابی آلودگی خاک مانند ضریب غنیشدگی، ضریب آلودگی، شاخص زمینانباشت و درصد عامل انسانزاد برای عناصر مورد مورد مطالعه انجام گرفت و نتایج نشان داد که عناصر آنتیموان، آرسنیک، جیوه و سرب دارای بالاترین ضریب همبستگی در خاک منطقه مورد مطالعه هستند. نتایج شاخص بار آلودگی محاسبه شده نشان داد که همه نمونههای تجزیه شده محدوده معدن داشکسن، PLI بالاتر از یک داشته و بنابراین تحت تاثیر غلظتهای غیرطبیعی قرار گرفتهاند. ضریب انتقال محاسبه شده برای عناصر از خاک به گیاه در دو گونه Ephedra procera و Achillea aleppica نشان داد که در گونه Ephedra procera بالاترین ضریب انتقال از خاک به اندامهای هوایی مربوط به عناصر مولیبدن و جیوه و در گونه Achillea aleppica متعلق به عنصر مولیبدن است. مولیبدن به دلیل داشتن رایطه همکاهنده با مس، در صورتی که توسط دام این گونههای گیاهی وارد بدن آنها شود، عملکرد بدن دام را در جذب مس مختل کرده و ادامه این روند می-تواند دام را به بیماری هیپوکوپروسیس مبتلا کند که عوارض ناشی از این بیماری میتواند به دام و در نتیجه زنجیره غذایی آسیب جدی برساند