مطالعه حاضر به بررسی ساختار ریاضی تابع هزینه و تولید محصولگندم(آبی و دیم)، در استان کردستان میپردازد و اساس متدولوژی آن بر فرضیه دوگانگی استوار است. لذا ضمن اشاره به مزایای استفاده از تابع هزینه به جای تابع تولید درتجزیه و تحلیل تکنولوژی تولید، انواع توابع هزینه معرفی شده و با انتخاب تابع هزینه ترانسلوگ، طبق قضیه شفارد توابع تقاضای شرطی نهادههای گندم (آبی-ودیم)درچارچوب معادلات سیستمی به روش رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط تکراری به صورت، مقید برآورد شدند. با استفاده از ضرایب به دست آمده، وضعیت تابع هزینه، کشش های جزئی خودی و متقاطع آلن، کششهای موریشیما و کششهای قیمتی خودی و متقاطع تقاضای نهاده ها و چگونگی صرفه های حاصل از مقیاس بررسی گردید. اندازه نمونه بالغ بر 554 بهرهبردار (257 بهره بردار گندم آبی و 297 بهره بردار گندم دیم) است. دادهها برای سال زراعی90-89 به صورت، پیمایشی و از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شده است. نمونه ها به روش نمونهگیری خوشه ای تصادفی چند مرحله انتخاب گردیدند. نتایج به دست آمده نشان میدهند که تابع هزینه ترانسلوگ برازش خوبی نسبت به داده های مورد تحقیق داشته است و فرضیههای ساختاری از جمله بازدهی ثابت نسبت به مقیاس، همگن بودن و هموتتیک بودن تکنولوژی تولید گندم(آبی و دیم)، هیچکدام از نظر آماری معنی دار نیستند. نهاده های زمین وسم به ترتیب، بیشترین و کمترین سهم از هزینه تولیدگندم (آبی و دیم) را به خود اختصاص میدهند. با توجه به نتایج حاصل از کشش های آلن و موریشیما، به جز نهاده های نیروی کار با سم و آب با کود (گندم آبی) وبذر با سم و بذر با کود (گندم دیم) بقیه از نوع جانشینی می-باشد. همچنین برآورد معیار بازدهی نسبت به مقیاس بیانگرآن است که بازدهی نسبت به مقیاس فزاینده درمزارع گندم (آبی و دیم) مورد مطالعه، وجود دارد. بر این اساس خرد شدن زمین ها باعث افزایش قیمت تمام شده محصول خواهد. همه کششهای قیمتی خودی تقاضا،کوچکتراز یک بوده وهمچنین اکثرکششهای قیمتی متقاطع تقاضا مقادیرکوچکی هستند،که نشاندهنده این است که اولاً بطورکلی گندم کاران نمیتوانند در برابر افرایش قیمت نهاده ها عکس العمل قابل توجهی نشان دهند و از تقاضای خود بکاهند و خود مجبور به تحمل هزینه های اضافی میشوند، بویژه اگر شرایط بازار به-گونه ای باشد که امکان انتقال آن به مصرف کنندگان وجود نداشته باشد. ثانیاً فشار هزینه ای بر تولیدکنندگان از بابت افزایش قیمت نهاده سم که کمترین کشش پذیری را دارد از سایر نهاده ها بیشتر میباشد