| نوع مدرک: | برنامه‌ها و فایلهای کامپیوتری |
| سرشناسه | ویسی ، سمیه، نویسنده |
| عنوان : | تکثیر آزمایشگاهی و رهاسازی در سمندر خال زرد کوهستانی در معرض خطر انقراض، Neurergus microspilotus (N. derjugini) [پایان‌نامه دکتری تخصصی (PhD)] |
| تکرار نام مولف : | پدیدآور: سمیه ویسی استاد راهنما: مظفر شریفی |
| ناشر: | کرمانشاه [ایران] : دانشگاه رازی، دانشکده علوم پایه |
| سال نشر : | 1395 |
| یادداشت | موضوع: جانور شناسی
رشته: زیست‌شناسی - علوم جانوری ـ بیوسیستماتیک جانوری |
| شناسه افزوده : | شریفی ، مظفر، استاد راهنما |
| توصیفگرها | تکثیر ، سمندر کوهستانی کردستان ، آزمایشگاه ، گونه‌های در معرض انقراض ، پروتئوس ولگاریس ، رهاسازی ، باسیلوس سرئوس ، reproduction, mountain salamander of Kurdistan, laboratory, endangered species, Proteus vulgaris, release, Bacillus cereus |
| چکیده : | نیوت خال زرد کوهستانی، Neurergus microspilotus براساس اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) به عنوان گونه در معرض خطر انقراض لیست شده است. با وجود تدابیر حفاظتی، این گونه همچنان در حال کاهش در طبیعت می باشد. برنامه های تکثیر آزمایشگاهی و رها سازی ملازم با آن به عنوان یک ابزار حفاظتی مهم در برنامه های حفاظتی گونه های در معرض انقراض مطرح است. براساس توصیه های صورت گرفته توسط IUCN موفقیت برنامه های تکثیر آزمایشگاهی و رها سازی وابستگی کاملی به انتخاب زیستگاه مناسب دارد. در این مطالعه انتخاب زیستگاه مناسب برای رهاسازی N. microspilotus براساس مجموعه ای از معیارها ازجمله کیفیت آب (PH، اکسیژن محلول، کدورت، هدایت الکتریکی)، پیچیدگی های ساختاری در محیط آبی (نوع سوبسترا، فراوانی و تنوع بی مهرگان کفزی، طول و عرض نهر، دائمی بودن آب، وجود پناهگاهای بالقوه، آلودگی، شکارگر، سایه) و پارامترهای زیستگاهی در محیط خشکی (ارتفاع، دورنما، دما) در نهرهای مختلف استان کرمانشاه بررسی شد. از میان 15 زیستگاه آبی (نهرهای کوهستانی بدون انشعاب و چشمه ها) که برای رهاسازی N. microspilotus مورد ارزیابی قرار گرفت، نهر میوان به عنوان مکان بالقوه مناسب برای رهاسازی انتخاب گردید. چشمه میوان علاوه بر معیار های مربوط به کیفیت آب، پیچیدگی ساختاری و ویژگی های زیستگاهی به لحاظ نبود شکارگر، ارتفاع بالا و سردی آب، دوری ازاختلالات انسانی، عدم آلودگی و امنیت نسبی از تهدیداتی که اخیرا و یا در آینده ممکن است زیستگاه ها را تهدید کند، دارای امتیاز بیشتری بود.در این مطالعه همچنین به منظور آگاهی از اینکه ایا نیوت های تکثیر یافته در شرایط آزمایشگاهی قادر به حفظ بقای خود و گذراندن اولین دوره زمستان در شرایط طبیعی هستند، 24 نیوت نابالغ N. microspilotus در چهار مرحله در سایت انتخاب شده برای رها سازی (نهر میوان) از ماه تیر تا شهریور 1391 رها سازی شدند. در 12 مرحله از نهر میوان قبل از زمستان و بعد از زمستان بازدید شد و در کل 31 فرد در این بازدیدها مشاهده شدند. براساس این مشاهدات احتمال تشخیص برای این نیوت 19/0±61/0 اندازه گیری شد، این عدد برای قبل از زمستان بین 5/6 تا 41 درصد و برای بعد از زمستان 13 تا 28 درصد برای نیوت های رها سازی شده اندازه گیری شد. این مطالعه نشان داد که نیوت های پست متامورف N. microspilotus تکثیر یافته در شرایط آزمایشگاهی و رها شده در طبیعت قادر به حفظ بقاء خود در اولین زمستان و حضور در دومین سال رشد خود در شرایط طبیعی می باشند که این مطالعه همچنین می تواند نشان دهنده این باشد که این سن از نیوت می تواند یک دوره مناسب انتخاب شده برای رهاسازی این گونه باشد.رشد و چندین متغیر مورفومتریک شامل طول استاندارد ، فاصله بین اندام جلویی و عقبی، طول دم، عرض سر، مساحت بدن و وزن بدن برای 15 نیوت تکثیر یافته N. microspilotus در شرایط آزمایشگاهی از مرحله تخمی تا 23 ماه بعد از دوره پست متامورف در طی سال های 1391 تا 1393 مورد اندازه گیری قرار گرفت. در لاروهای تازه هچ شده طول استاندارد (7.07±0.43 mm)، طول دم (4.06±0.71 mm)، عرض سر (1.51±0.09 mm)، مساحت بدن (11.25±1.59 mm2) و وزن (0.23±0.07 g) اندازه گیری شد. 96 هفته بعد از هچ شدن طول استاندارد ، فاصله بین اندان جلویی و عقبی، طول دم، عرض سر، مساحت بدن و وزن لاروها به ترتیب به 83.39 درصد، 79.40 درصد، 74.92 درصد، 89.84 درصد، 79.19 درصد و 51.16 درصد، در بالغین رسید. نرخ رشد اندازه گیری شده برای نمونه ها در طی دوره ی لاروی به طور معنا دارای بیشتر از دوره ی پست-متامورف اندازه گیری شد. رشد برای این نمونه ها براساس معادلات لجستیک، گامبرتز و ون برتالانفی مورد بررسی قرار گرفت. براساس معادله AIC و ضریب تعیین، معادله برتالانفی به عنوان بهترین مدل برای تغییرات رشد این گونه شناسایی شد. همچنین براساس رگرسیون خطی پیش بینی سن برای این نیوت براساس صفات مورفومتریک اندازه گیری شده در دوره ی لاروی و پست متامورف صورت گرفت.تاثیر حرارت و سطح غذایی بروی اندازه بدن، نرخ رشد، سن دگردیسی و بقاء در لاروها و نیوت های پست متامورف شده N. microspilotus در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه یک آزمایش 2×3 فاکتوری با دو رژیم دمایی بالا و پایین (15 درجه و 18 درجه سانتی گراد) و سه سطح غذایی (بالا، منوسط و پایین) شامل حرارت بالا/ غذا زیاد، حرارت بالا/غذا متوسط، حرارت بالا/غذا کم، حرارت پایین/غذا زیاد، حرارت پایین/غذا متوسط، حرارت پایین/غذا کم طراحی شد. نتایج آزمایش نشان داد رشد و نرخ تکوین در N. microspilotus تحت تاثیر هر دو حرارت و مقدار مواد غذایی قابل دسترس می باشد بطوریکه لاروهای پرورش یافته در دمای بالا و غذا زیاد دارای زمان دگردیسی زودتر و اندازه بدنی بزرگتری در مقایسه با لاروهای پرورش یافته در دمای پایین و غذای کم هستند. در طول دوره ی آزمایش لاروهای رشد یافته در دمای دمای بالا دارای بیشترین نرخ رشد و کمترین میزان بقاء بودند. نتایج آزمایش ما پیشنهاد می کند لاروهای که در دمای پایین رشد کرده اند زمان دگردیسی به طور معناداری طولانی تر می باشد. در هردو دمای بالا و پایین، نرخ رشد در لاروها با افزایش مقدار غذا افزایش پیدا کرد. نتایج آزمایش ما نیز نشان داد یک واکنش قوی بین رژیم های حرارتی و مقدار غذا بروی رشد، زمان دگردیسی و بقاء وجود دارد. اطلاعات حاصل از این مطالعه می تواند به تهیه شریط مناسب در شرایط آزمایشگاهی کمک کند و در نتیجه بتوان تعداد لاروها کافی و مناسب رو برای رها سازی پرورش داد.رفتار کانیبالیسم یا همنوع خواری، رشد، دگردیسی و بقا در لاروها و نیوت های پست متامورف N. microspilotus تحت تاثیر دو فاکتور تراکم و غذا در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه یک آزمایش 2×2 فاکتوری با دو سطح غذایی (زیاد و کم) و دو سطح تراکم (بالا و پایین) شامل غذا زیاد/تراکم بالا، غذا زیاد/تراکم کم، غذا کم/تراکم بالا، غذا کم/تراکم کم طراحی شد. رفتار کانیبالیسم (شامل از دست دادن اندام جلویی و عقبی، از دست دادن انگشتان، دم و آبشش ها، جراحات بدن و کانیبالیسم کل بدن) در طول دوره ی لاروی تغییر پیدا کرد بطوریکه بیشترین مقدار کانیبالیسم در طی هفته های 7 تا 12 اندازه گیری شد و در طول هفته های 14 تا 52 این مقدار کاهش پیدا کرد. بیشترین مقدار کانیبالیسم در لاروهای پرورش یافته در در غذا کم/تراکم بالا و کمترین مقدار کانیبالیسم در لاروهای پرورش یافته غذای ریاد/تراکم پایین اندازه گیری شد. هر دو غذا و تراکم تاثیر معنا داری بروی کانیبالیسم نشان دادند. رشد، دگردیسی، و بقاء در غذا زیاد/تراکم کم بیشترین مقدار و در غذا کم/تراکم بالا کمترین مقدار اندازه گیری شد. اما هر دو سطح تراکم تاثیر معناداری بروی رشد و زمان دگردیسی نشان ندادند اما تاثیر آن بروی بقاء معنادار اندازه گیری شد. . نتایج این آزمایش نیز نشان داد یک واکنش قوی بین مقدار تراکم و مقدار غذا بروی رشد؛ زمان دگردیسی و بقاء وجود دارد. اطلاعات حاصل از این مطالعه نیز می تواند به تهیه شریط مناسب در شرایط آزمایشگاهی کمک کند و در نتیجه بتوان تعداد لاروها کافی و مناسب رو برای رها سازی پرورش داد.رنگ بندی در بالغ های N. microspilotus شامل حضور لکه های زرد رنگ بروی بدن تیره می باشد. در این مطالعه، تعداد لکه ها، دورایت لکه ها، اندازه لکه ها و وجود تقارن در لاروها، نیوت پست متامورف و بالغ N. microspilotus در طی سال های 1391 تا 1394 در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گفت. به طور کلی در طول زمان از دوره ی لاروی به سمت دوره ی پست متامورف تعداد خال ها افزایش پیدا کرد و در دوره ی بالغی ثابت باقی ماند. میانگین لکه های افزایش یافته از دوره ی لاروی به سمت پست متاموف از 3.77±13.33 به سوی 4.09±2.53mm اندازه گیری شد و در بالغین این عدد به 4.06±42.62 رسید. در زمان مشابه، وسعت خال ها به تدریج کاهش پیدا کردند و از 1.00±5.80 mm2 در لارو ها به 0.97±3.57 mm2 در لاروهای پست متامورف و در نهایت به 1.42±3.55 mm2در بالغین رسید. تقارن لکه ها براساس تفاوت تعداد خال های سمت راست و سمت چپ اندازه گیری شد و اعداد به دست آمده ارتباط معناداری با طول استاندارد نشان ندادند که نشان دهنده این مطلب می باشد که لکه ها در این گونه به بی نظمی در طول زمان تمایل دارند. در این مطالعه همچنین در آزمایش جداگانه ی ثبات خال ها در طول 23 ماه در 14 بالغ N. microspilotus مورد مطالعه قرار گرفت. بالغ های N. microspilotus در طول این مدت هیچ تغییری در تعداد لکه ها، دورایت لکه ها، اندازه لکه ها و تقارن نشان ندادند و ثابت باقی ماندند. به موازات این مطالعات، مطالعات بافت شناسی بروی لاروها، نیوت های پست متامورف و بالغ های N. microspilotus برای بررسی خط جانبی و نواحی آزاد ملانوفور صورت گرفت. مطالعات نشان داد نواحی آزاد ملانوفور در N. microspilotusدر ارتباط با تکوین رسپتورهای خط جانبی می باشد. مشخصات مورفولوژیکی خط جانبی نیز شامل نورومست های سطحی و امپولاری ارگان نیز در طی دوره ی لاروی، پست متاموف و بالغی مورد بررسی قرار گرفت. در طی دوره ی لاروی به سمت بالغی تعداد رسپتورها با افزایش ملانوفور ها کاهش پیدا کرد.انواع مختلفی از عوامل بیماری زا ممکن است مراحل مختلف از حیات دوزیستان را تحت تاثیر قرار دهند و می توانند به سرعت منجر به مرگ و میر در آن ها شوند . در این مطالعه ما نیز موفق به شناسایی زئواسپورانژیاهای بالغ و نابالغ و لوله های خالی شده از قارچ کترید در نمونه های مرده و زنده N. microspilotus در شرایط آزمایشگاهی و محیط طبیعی با روش بافت شناسی شدیم. علائم بالینی نیوت های آلوده کاهش اشتها، از دست دادن وزن، تحلیل انگشتان، و وجود مواد ژلاتتینی بروی پوست و عفونت های قارچی مشاهده شد. این مطالعه به عنوان اولین گزارش از حضور قارچ کترید Batrachochytrium dendrobatidis در نیوت کردستانی ثبت شد.در مطالعه دیگر بیماری موسوم به سندرم پا قرمز در نیوت کیزری Neurergus kaiseri با روش های بافت شناسی و آسیب شناسی شناسایی شد. نیوت های لرستانی مبتلا شده به این بیماری علائم بالینی شامل کاهش اشتها، از دست دادن وزن، ایجاد لکه های قرمز در پوست و تاولهای قرمز رنگ پوستی در پا را نشان دادند. با تکنیک های میکروبیولوژی دو نوع باکتری Proteus vulgaris و Bacillus cereus در پوست این نیوت شناسایی شد. از سوی با استفاده از تکنیک های بافت شناسی پوست و اندام های داخلی مورد بررسی قرار گرفت. شواهد بافت شناسی، نکروز اپیدرمی و تاول، تخریب غدد اپیدرمی، ادمای میوسیست و ساب کتانئوس، ادمای گاستریک سابموکوزال و هپاتومگالی را نشان داد. همچنین ارتباط مشخصی بین عفونت های میکروبی و تغییرات ساختاری مشاهده شد. حضور این جمعیت های باکتری ها بروی پوست می تواند شبیه فلور نرمال عمل کند اما در صورت نامساعد شدن شرایط فلورهای نرمال پوست ممکن است تغییر وضعیت شوند و منجر به ظهور بیماری گردند.سمندرها به عنوان میزبان بسیاری از پارازیت ها از جمله باکتری های درون سلولی راسته ریکتزیا می باشند. تمام باکتری ها در این راسته حیات اجباری داشته و به وسیله ناقلین بندپا منتقل می شوند. با رنگ آمیزی اسمیرهای خونی تهیه شده از Neurergus kaiseri و مشاهده آن با میکروسکوپ نوری، انکلوزیون های منفرد یا چندتایی کروی، شفاف بسمت بنفش کمرنگ با یک حلقه بنفش تیره درون سیتوپلاسم شبیه انکلوزیون های درون سلولی ریکتزیا مشاهده گردید. این گزارش به عنوان اولین مورد از باکتری ریکتزیا در N. kaiseri است که در تسهیلات تکثیر آزمایشگاهی در ایران مشاهده شده است |
| لینک فایل دیجیتالی : | https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1cc0d9e58212b34a9734c557a06dd6d4 |
| لینک ثابت رکورد: | ../opac/index.php?lvl=record_display&id=15763 |
| زبان مدرک : | فارسی |
تکثیر آزمایشگاهی و رهاسازی در سمندر خال زرد کوهستانی در معرض خطر انقراض، Neurergus microspilotus (N. derjugini) [پایان‌نامه دکتری تخصصی (PhD)] (1395) / ویسی ، سمیه، نویسنده 