نوع مدرک: | برنامهها و فایلهای کامپیوتری |
سرشناسه | دهقانی یزدلی ، هادی، نویسنده |
عنوان : | کارکرد بن مایه های مشترک اسطوره ای در یک روایت عامّۀ کُردی و پارهروایتی از رمان کلیدر |
تکرار نام مولف : | هادی دهقانی یزدلی |
ناشر: | دانشگاه کردستان، پژوهشکده کردستان شناسی، پژوهشنامه ادبیات کردی |
سال نشر : | 1400 |
صفحه شمار: | دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 11 شهریور 1400 صفحه 55-69 |
توصیفگرها | اسطوره ، کُرد ، کلیدر ، روایت عامه ، کهنالگو |
چکیده : | اسطورهها بیانگر آمال، هراس و آرزوهای بشریاند. متنهای ادبی و عامّه در ژرفساخت اندیشگی خود از بنمایهها و مفاهیم اسطورهای گریزی ندارند. اسطورهها با کارکرد روایی خود، بنمایهها و تصاویر کهنالگویی آدمی را در بافتهای گونهگون روایتهای کلاسیک و عامّه آشکار میکنند. پارهروایت دیدار و وصال مارال و گلمحمد که این بررسی به آن میپردازد، یکی از اساسیترین بخشهای رمان کلیدر است. روایت عامّه و کردیِ «محمودخان بالک و خاتون پریزاد» نیز از جمله روایتهای برجسته و مشهور در فرهنگ عامّۀ کردی است. مسألۀ این پژوهش کارکرد بنمایههای مشترک اسطورهای است که پارهروایت و روایت عامّۀ پیشگفته را ساختاربندی میکنند. نوشتار حاضر بر اساس رهیافت اسطورهشناسی به متنهای یادشده مینگرد و با روشی توصیفی و تحلیلی، با هدف تبیین پیوندهای اسطورهای و اندیشگی در دو روایت یادشده به واکاوی بنمایههای اسطورهای این دو روایت خواهد پرداخت. هر دو روایت بر بنیان عناصر روایی چون زن، آب، چشمه، گیاه، ماه و حیوان حرکت داستانی و روایی خود را پیش میبرند. این عناصر، بنمایههای کهنالگویی چون زندگی، تسلسل حیات، سحر و جادو، هراسناکی کهنالگوی آنیما و مهار سایه را در هر دو روایت نمایان میکنند و آنها را رنگ اسطورهای میبخشند. بر اساس بنمایههای مشترک اسطورهای که بافت زبانی و ساختار روایی این دو روایت را نظامبندی میکنند؛ میتوان بدین نتیجه رسید که رمان کلیدر سوای سویههای دیگر بینامتنی، از فرهنگ عامّۀ کردی و بنمایههای اسطورهای و کهن الگویی آن نیز تأثیر پذیرفته است و بر این اساس نویسندۀ کلیدر زیستی دوباره را در افق اندیشگی مردم و فرهنگ کردی تجربه کرده است |
لینک ثابت رکورد: | ../opac/index.php?lvl=record_display&id=15818 |
زبان مدرک : | فارسی |