| چکیده : | چکیده این پایان‌نامه به بررسی وندهای دخیل در ساخت‌های فعلی کردی سورانی می‌پردازد. در این راستا شناسه‌های زبان کردی که نشانگر شخص و شمار هستند را مورد بررسی قرار داده و به مطالعه ویژگی‌های آنها می‌پردازیم. به منظور تعیین ترتیب قرار گرفتن وندهای فعلی، مقوله‌ی نمود را مورد بررسی قرار می‌دهیم. در کردی سورانی نمود مستمر در دو ساخت فعل گذشته‌ی استمراری و حال استمراری به چشم می‌خورد، در حالیکه بقیه‌ی زمان‌ها دارای نمود ساده هستند، و نمود ساده در ساختار فعل تجلی آشکار ندارد. به ساخت افعال در قالب افعال ساده، افعال پیشوندی، و افعال مرکب، نگاهی اجمالی می‌اندازیم و به طور اخص ساخت افعال ساده در زمان‌های متفاوت را مورد بررسی قرار می‌دهیم. ساخت زمان حال، گذشته افعال لازم، و گذشته افعال متعدی به جز ساخت گذشته استمراری با الگوی "مطابقه زمان فعل" سازگاری دارد. ساخت‌های گذشته افعال با حضور مفعول مستقیم از الگوی "مطابقه زمان" پیروی نمی‌کند. زبان کردی در ساخت‌های زمان حال از زبانهای فاعلی- مفعولی پیروی می‌کند، در حالیکه در ساخت‌های زمان گذشته دارای ویژگی‌های زبانهای ارگتیو می‌باشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که ترتیب قرار گرفتن وندها در ساخت‌های فعلی، نه تنها تحت ت‌ثیر ویژگی‌های صرفی می‌باشد، بلکه محدودیت‌های نحوی نیز سهم شایان توجهی در این امر دارد. فعل‌ها در زبان کردی برای مقوله‌ی شخص صرف می‌شوند و در زمان حال شناسه‌های فعل با فاعل جمله در ساخت‌های لازم و متعدی مطابقت می‌کنند و در این ساخت‌ها از زبانهای فاعلی- مفعولی پیروی می‌کند. اما در مورد زمان گذشته‌ی افعال، مفعول ساخت متعدی همان شناسه‌ای را به خود گرفته است که فاعل ساخت لازم به خود می‌گیرد. به بیان دیگر ویژگی ارگتیو در این ساخت‌ها قابل مشاهده است. کلمات کلیدی: کردی سورانی، وند، وندهای فعلی، مطابقه ، زمان
The present research focuses on the affixes in verbal structures in Kurdish language, Sorani dialect. For this purpose we study the agreement affixes that mark the person and number agreement. In an attempt to determine the affix order, we study aspect in verbal structures. In Sorani, verbal structures in past continuous and present continuous tenses include the affixes marking progressive aspect, while the aspect in other tenses is simple. Simple aspect in verbal structures in Sorani is abstract and there are no corresponding affixes. The order of constituents in Present tense structures, the past tense structures of intransitive and transitive verbs except for the past continuous tense of transitive verbs follows the pattern of verb tense agreement. The constituents in past tense structures of transitive verbs with the presence of the direct object don't follow the order pattern of tense agreement. Kurdish language possesses the characteristics of nominative accusative languages in the present tense structures, while in the past tense structures characteristics of ergative languages are observable. Analysis of the data indicates that the order of affixes in verbal structures is influenced not only by morphological characteristics, but also by syntactic constraints. In present tense structures, there is an agreement between the subject and the verb of the sentences in both transitive and intransitive structures. In the past tense, we can observe that the single argument (subject) of an intransitive verb behaves like the object of a transitive verb, and thus possesses the characteristics of ergative languages |
بررسی وندها و جایگاهشان در ساخت‌های واژگانی کردی سورانی (پایان نامه) (1391) / مردوخی ، هدی، نویسنده 