| چکیده : | ساختار نحویِ زبان¬های طبیعی، همواره دارای پیچیدگی¬های مختص به خود می‌باشد که در خدمتِ بیان اندیشه‌ی انسان است. ساخت سببی، به‌عنوان یکی از ساخت‌های نحوی در زبان کردی است، که به گویشور این اجازه را می¬دهد تا علاوه‌بر صورت بی¬نشان جمله، مفاهیمی را که در صورت نشاندار جملات وجود دارد بیان کند. به تعبیری دیگر با به کاربستن ساخت سببی، گویشور عامل دیگری به درون جمله اضافه می¬کند که به‌عنوان مسبِب در سطح نحوی و معنایی عمل می¬کند. کردی سورانی با داشتن صورت¬هایی خاص برای بیان ساخت سببی، نوعی زبان¬ویژگی را همخوان با قواعد و چارچوب¬های جهانی زبان¬ها در اختیار دارد که می¬تواند ساخت سببی را در الگوی مشخصی بیان کند. پژوهش حاضر با تکیه بر داده‌هایی از کردی سورانی که از طریق بررسی‌های میدانی و شم زبانی نگارنده بدست آمده است، سعی دارد تا ساخت سببی در کردی سورانی را توصیف و تبیین نماید. بررسی¬ها نشان می¬دهد که ساخت سببی در کردی سورانی در صورت¬های لازم پادمفعولی، متعدی یک مفعولی و مجهول در کردی سورانی کاربرد دارد. این در حالی است که در صورت لازمِ پاد کنایی و متعدی¬های دومفعولی کاربرد ساخت سببی بسیار نادر است و عملا می¬توان آن را نادیده گرفت. در این پژوهش نشان می¬دهیم که هسته‌ی حرف اضافه “pe”، در ساخت‌های سببی لازم و متعدیِ یادشده وظیفه‌ی معرفی موضوع سببی غیرگزینش‌شده توسط فعل را به عهده دارد. همچنین نتایج این پژوهش حاکی از آن است که ساخت سببی در کردی سورانی، همان ساخت الحاقی فرودین است. و نیز این که موضوع الحاقی سببی در جایگاه متمم هسته الحاقی و مفعول مستقیم در جایگاه مشخص‌گر هسته الحاقی قرار می‌گیرد
The syntactic structure of natural languages always has its complexities, which serves to express human thought. The causative construction is one of the syntactic constructions in Kurdish, which allows the speaker to express, in addition to the unmarked form of the sentence, the concepts that exist in the case of the marked sentence. In other words, by using causative construction, the speaker adds another factor into the sentence that acts as a causative at the syntactic and semantic level. Sorani Kurdish, with its special forms for expressing causative construction, has a kind of characteristic language in accordance with the rules and frameworks of languages that can express causative construction in a specific pattern. The present study, based on data from Sorani Kurdish obtained through field studies and the author's linguistic intuition, tries to describe and explain the causative construction in Sorani Kurdish. Studies show that the prepositional causative construction in Sorani Kurdish is used in the unaccustive, transitive and passive in Sorani Kurdish. However, unergative and ditarnstive of causative construction is very rare and can be practically ignored if necessary. In this research, we show that the head of the preposition pe, in the intranstive and transitive causative constructions, is responsible for introducing the causative argument not selected by the verb |
بررسی گروه‌های حرف اضافه‌ای در ساخت سببی زبان کردی (گویش بانه‌ای) (پایان نامه) (1400 = 2021) / فاروقی ، سولاف، 