| چکیده : | زبان‌های فارسی و کردی با توجه به گرایش طبیعی آنها به واژه‌سازی تصریفی از طریق ترکیبِ خطّی عناصر زبانی با یکدیگر، گرایش زیادی به تولید فعل‌های مرکب دارند، چنان‌که استفاده از فعل بسیط در این زبان‌ها پیوسته در حال کاهش است و ساخت‌های متنوع و فراوان بسیط به ساخت‌های مرکب با فعل‌های کمکی یکنواخت و انگشت‌شمار شکسته می‌شوند. این مسأله تأثیرات منفی در واژه¬سازی در حوزة اشتقاق بر جای گذاشته است. در این پژوهش، به منظور تبیین تفاوت‌ها و تمایزها در ساخت فعل‌های بسیط و مرکب در فارسی و کُردی؛ بررسی عوامل مؤثر در تحول فعل‌های بسیط به مرکب در هر یک از این دو زبان؛ و تبیین نقش عواملی چون طبقه اجتماعی، تحصیلات و ایدئولوژی در بسامد و میزان کاربرد فعل‌های بسیط و مرکب، با رویکردی تطبیقی، به بررسی ساخت‌های فعلی بسیط و مرکب (به‌ویژه ساخت‌های بسیط) در زبان‌های فارسی امروز و کُردی سورانی امروز می‌پردازیم. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و داده‌ها به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده‌اند. نتایج تحقیق بیانگر تأثیر مؤلفه‌هایی چون میزان تحصیلات، جغرافیا و مراودات اجتماعی در نوع و میزان کاربرد هر یک از ساخت‌های فعلی بسیط و مرکب در محاوره¬ی گویشوران بود. همچنین با وجود استعداد هر دو زبان فارسی و کردی در گرایش به سوی ساخت‌های فعلیِ مرکب، اما فراوانی و بسامد قابل توجه فعل‌های پیشوندی در زبان کُردی بیانگر وجود پیوندهای عمیق‌تری با ساخت‌های فعلی بسیط در این زبان است
Persian and Kurdish languages, due to their natural tendency to refine words through linear combination of linguistic elements with each other, tend to produce compound verbs, as the use of expanded verbs in these languages is constantly decreasing and various and abundant constructions extending to composite structures are broken down with uniform and handful auxiliary verbs.This has had negative effects on word-making in the field of derivation. In this research, in order to explain the differences and distinctions in the construction of complex verbs in Persian and Kurdish, investigating the factors affecting the evolution of compound-extended verbs in each of these two languages, and explaining the role of factors such as social class, education and ideology in frequency and the application of complex verbs, with a comparative approach, to investigate the current constructs of expanded and compounded (especially expansionary constructions) Today's Persian and Sorani Kurdish languages are available today. The research method is descriptive-analytical. In the extraction of verbs (for the presented examples) certain textual corpora of Kurdish and Persian are used and only the text corpus written by educated people is not accepted and in order to achieve more accurate results in this field (especially in order to discover and evaluate effective extralingual factors), it is also fieldly collected from speakers of expanded and compound verbs. For this purpose, questions were prepared and the groups that reflected the totality of our statistical population were selected by "non-probability sampling" method and interviewed verbally and During the interview and oral questions, it was tried not to tell the subjects about the reason for the interview (and the subject of the investigation) in order to reduce the likelihood of the effect of the defaults and deliberately on the interview's "speech text" as much as possible. The results indicated the effect of components such as education, geography and social interactions on the type and application of each of the current expanded and compounded constructions in speakers' dialogue. Also, despite the talent of both Persian and Kurdish languages in the tendency towards current composite constructions, the considerable frequency and frequency of prefix verbs in the Kurdish language indicates deeper ties with the current constructions of the expansion in the this language |
بررسی تطبیقی تحول ساخت‌های فعلیِ بسیط به مرکب در زبان‌های فارسی و کُردیِ سورانی امروز (پایان نامه) (1401 = 2022) / شفیق اسماعیل ، دنیا، 