استعاره هستومند نظریه اصلی و اساسی پژوهش حاضر است تا ضربالمثل را در زبان کردی کلهری، سورانی، هورامی و گورانی بر پایه نگاشتهای استعارههای مفهومی هستومند با هدف تعیین حوزههای مختلف استعارههای مفهومی در ضرب المثلهای کردی در رویکردی توصیفی و تحلیلی بررسی و تحلیل کند. دستاورد کلی پژوهش نشان میدهد که استعارههای هستیشناختی(هستومند و مادّه) از نوع استعارهها مفهومی با ضربالمثلهای کُردی قابلیت انطباق دارند، زیرا اجسام و اجرام فیزیکی و نیز موادْ بنیانی برای درک مفاهیم انتزاعی به کار فتهاند. مفاهیم انتزاعی همچون ظلم، ترس، شجاعت، تبعیض و نابرابری و . . . به وسیله اجسام، اجرام، ظرفهای مکانی و زمانی به تصویر کشیده شدهاند